Zasiedzenie jest jednym ze sposobów nabycia prawa własności nieruchomości. Do nabycia własności w ten sposób, dochodzi najczęściej na skutek upływu czasu.        

W skutek posiadania nieruchomości przez określony prawem czas, właściciel traci prawo własności na rzecz posiadacza bez żadnej rekompensaty finansowej. Instytucję zasiedzenia nieruchomości regulują przepisy Kodeksu cywilnego, a dokładniej art. 172 – 176.

 Przedmiotem zasiedzenia mogą być:

• własność nieruchomości gruntowej, budynkowej oraz lokalowej,
• służebność przesyłu,
• służebność gruntowa stanowiąca korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia,
• użytkowanie wieczyste ustanowione według właściwych przepisów.

Przedmiotu zasiedzenia nie mogą stanowić tzw. części składowe rzeczy, które z natury nie mogą być odrębnym przedmiotem własności oraz innych praw rzeczowych, np. pokój, strych, piwnica. Wyjątek może stanowić wyodrębnienie ich jako własność, która jest określona odpowiednimi przepisami.

POSIADANIE SAMOISTNE I NIEPRZERWANE

Jednym z wymogów koniecznych do zasiedzenia prawa własności nieruchomości jest jej nieprzerwane samoistne posiadanie. Samoistnym posiadaczem jest osoba, która postępuje z rzeczą jak właściciel, o czym świadczą okoliczności dostrzegalne dla innych osób oaz wyrażające wolę posiadacza do wykonywania prawa własności.

Posiadanie samoistne musi być nieprzerwane, aby doszło do nabycia własności poprzez zasiedzenie. Na podstawie art. 340 Kodeksu cywilnego domniemywa się ciągłości posiadania oraz niemożności posiadania wywołaną przemijającą przeszkodą. Wobec tego posiadacz nie ma potrzeby wykazywać ciągłości posiadania jako takiego, wystarczy jedynie, że wskaże posiadanie w różnych momentach.

DOBRA LUB ZŁA WIARA

Długość terminów, po upływie których następuje nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie, zależy od dobrej lub złej wiary posiadacza. Pojęcia dobrej i złej wiary nie zostały w kodeksie cywilnym zdefiniowane. Jedynie art. 7 Kodeksu cywilnego wprowadza domniemanie, według którego, jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary. W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że dobra wiara oznacza stan świadomości posiadacza wyrażający się w błędnym przekonaniu o przysługującym mu prawie własności, mimo że rzeczywisty stan prawny jest odmienny oraz przy jednoczesnym usprawiedliwieniu błędności tego przekonania. Pojęcie złej wiary oznacza, że osoba ma świadomość, nie posiadania prawa własności lub tej świadomości nie posiada, jednakże powinna ją mieć, gdyby postępowała z należytą starannością i zgodnie z zasadami współżycia społecznego.

TERMIN ZASIEDZENIA

Ustawa przewiduje dwa terminy zasiedzenia:

• dwadzieścia lat w wypadku posiadania w dobrej wierze,
• trzydzieści lat w wypadku posiadania w złej wierze.

Zgodnie z art. 176 Kodeksu cywilnego, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej trzydzieści lat.

TRYB POSTĘPOWANIA

Stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie następuje na podstawie orzeczenia sądowego wydawanego w trybie nieprocesowym na podstawie art. 609-610 Kodeksu postępowania cywilnego. Aby stwierdzić zasiedzenia należy wnieść do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości wniosek o stwierdzenie zasiedzenia własności. Jeżeli wnioskodawca nie wskaże innych zainteresowanych, sąd przed wydaniem orzeczenia musi wezwać innych zainteresowanych przez ogłoszenie. Ogłoszenie powinno zawierać określenie nieruchomości oraz imię i nazwisko jej posiadacza. Jeżeli w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia nikt się nie zgłosi, wówczas sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, pod warunkiem, że wnioskodawca wykazał wszystkie przesłanki zasiedzenia.

Ważną kwestią jest również fakt, że na mocy art. 174 Kodeksu cywilnego zasiedzenie nieruchomości nie może mieć zastosowania, jeżeli właściciel jest niepełnoletni i nie może ono nastąpić wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania przez niego pełnoletniości.

Zainteresował się ten artykuł? Potrzebujesz szerszych informacji?

Skontaktuj się z nami: kancelaria@lazoriwspolnicy.pl