Zadatek i zaliczka to często mylone ze sobą lub traktowane jednoznacznie terminy występujące w polskim prawie. Istnieją jednak między nimi pewne różnice. O tym, z którego terminu korzystamy, decyduje umowa.

Często potocznie pojęcie zadatku używane jest zamiennie z zaliczką, co jednak nie może mieć miejsca gruncie przepisów prawa. Jaka zatem jest różnica między tymi terminami?

ZADATEK

Przepisy dotyczące zadatku zawarte zostały w art. 394 Kodeksu cywilnego. Na jego podstawie jest to świadczenie w postaci pieniężnej lub rzeczowej, wręczane drugiej stronie przy zawieraniu najczęściej umowy przedwstępnej. Może być on wypłacany w postaci pieniądza bezgotówkowego, z momentem uznania go na rachunku kontrahenta (na podstawie orzeczenia Sądu Najwyższego – sygn. I CK 129/03)

W szerokim rozumieniu jest to suma pieniężna lub rzecz, którą jedna osoba daje drugiej przy zawieraniu umowy. Celem zadatku jest wzmocnienie realizacji umowy, stanowi jej część składową.

W razie niewykonania umowy przez jedną ze stron, druga strona ma prawo do odstąpienia od umowy i zachowania otrzymanego zadatku. Jeżeli jednak strona sama wpłaciła zadatek może żądać zwrotu sumy dwukrotnie wyższej.

Zadatku nie można żądać jeżeli:

• umowa uległa rozwiązaniu,
• niewykonanie umowy jest następstwem okoliczności, za które strony nie odpowiadają lub strony są za nie odpowiedzialne.

W przypadku jeżeli osoba, na rzecz której zadatek został wpłacony, nie chce go zwrócić należy wysłać wezwanie za potwierdzeniem odbioru z żądaniem zwrotu zadatku w podwójnej wysokości oraz odsetek ustawowych od dnia zawarcia umowy. W piśmie należy wyznaczyć termin, w którym dłużnik ma czas na zwrot zadatku oraz zamieścić informację o przejściu na drogę sądową w razie braku spełnienia wymaganego roszczenia. W piśmie należy również wskazać kopie dowodów potwierdzające, że zadatek został wpłacony, a kontrahent nie zawarł umowy w wyznaczonym miejscu i czasie. Podstawą prawną owego żądania jest art. 394 i art. 481 Kodeksu cywilnego.

W sytuacji braku odpowiedzi na pisemne wezwanie do zapłaty strona ma prawo do złożenia w sądzie pozwu o zapłatę.

ZALICZKA

Zgodnie z Kodeksem cywilnym zaliczka może być traktowana jako wpłata na poczet przyszłych należności, która po zrealizowaniu wliczana jest w cenę usługi. Nie spełnia ona funkcji zabezpieczenia wykonania zobowiązania.

W przypadku rozwiązania lub odstąpienia od umowy strona, która otrzymała zaliczkę jest zobowiązana do jej zwrotu. Roszczenia o zwrot zaliczki przedawniają się z upływem terminów określonych w art. 118 Kodeksu cywilnego.

Podstawową cechą łączącą zadatek i zaliczkę jest ich przeznaczenie. Są one wypłacane na poczet wykonywanej umowy, o ile zostaną w niej zawarte.

Zainteresował się ten artykuł? Potrzebujesz szerszych informacji?

Skontaktuj się z nami: kancelaria@lazoriwspolnicy.pl